Tanzimat Edebiyatının Özellikleri | Tanzimat Edebiyatının Özellikleri
Kolay Türkçe

Tanzimat Edebiyatının Genel Özellikleri

Tanzimat edebiyatını göstermiş olduğu farklı özellikler bakımından I. Dönem Tanzimat Edebiyatı ve II.Dönem Tanzimat Edebiyatı olmak üzere ayırarak inceliyoruz. Her iki dönem de birbirinden farklı özellikler gösterir. Bu sebeple ayrı başlıklar altında incelemekte fayda var.

I. Dönem Tanzimat Edebiyatının Özellikleri (1860 – 1876)

  • Bu dönem Tanzimat edebiyatında toplumcu bir karakter ön plana çıkmıştır. Sanat toplum içindir anlayışı benimsenmiÅŸ; edebiyat ve tüm sanatsal faaliyetler toplumu eÄŸitmenin, bilinçlendirmenin bir aracı olarak kullanılmıştır. Demek ki edebiyat fikirleri yaymada, kabul ettirmede, öğretmede bir araçtır.
  • Roman, hikâye, gazete, tiyatro, eleÅŸtiri gibi türlerde ilk defa bu dönemde eserler kaleme alınmıştır.
  • Vatan, hürriyet, hak, adalet, özgürlük, eÅŸitlik gibi temalarla eserler kaleme alınmıştır.
  • Batı edebiyatındaki akımlar Türk edebiyatında görülmeye baÅŸlanmıştır. Namık Kemal, Ahmet Mithat Romantizmin etkisinde; Åžinasi, Ahmet Vefik PaÅŸa da klasisizmin etkisinde kalmıştır.
  • Parça güzelliÄŸi yerine bütün güzelliÄŸi öne çıkarılmış ve ÅŸiirlere ilk defa bağımsız isimler verilmiÅŸtir.

Bu dönemin genel özelliği ikiliktir. Divan edebiyatına tepki duyulmasına karşın ondan çok uzağa gidilememiştir. Öyle ki;

  • Milli ölçümüz olan hece ölçüsü ile ÅŸiir yazılması gerektiÄŸi benimsenmiÅŸ fakat aruz, hece ölçüsüne göre daha fazla kullanılmıştır.
  • Söz oyunları, sanatlar büyük oranda terk edilmiÅŸ, daha sade, anlaşılır bir ÅŸiir dili meydana getirilmiÅŸtir. ( Amaç halkı eÄŸitmek, halka yeni ÅŸiiri, yeni yaÅŸamı öğretmek olduÄŸu için mümkün olduÄŸunca sade bir dil kullanılması zorunluydu.)
  • Dilin sadeleÅŸmesi gerektiÄŸi, daha çok Türkçe kelime kullanmak gerektiÄŸi savunulmuÅŸ ancak Arapça ve Farsça kelimelerin kullanımına devam edilmiÅŸtir.

II. Dönem Tanzimat Edebiyatının Özellikleri (1876-1895)

  • Bu dönem sanatın toplumu eÄŸitme olan amacı terk edilmiÅŸ ve sanat sanat içindir anlayışı benimsenmiÅŸtir.
  • Sanatçılar daha çok bireyi ilgilendiren konulara yönelmiÅŸler, toplumun sorunlarına daha az eÄŸilmek zorunda kalmışlardır.
  • Dilde sadeleşçe görüşü terk edilmiÅŸ I. Tanzimat Dönemi edebiyatçılarına göre daha ağır bir dil kullanılmıştır.
  • Åžiirin konusu geniÅŸlemiÅŸ, güzel olan her ÅŸeyin ÅŸiirin konusu olabileceÄŸi düşüncesi ön plana çıkmıştır.
  • Recaizade Mahmut Ekrem, Sami PaÅŸazade Sezai realizmden, Nabizade Nazım da natüralizmden etkinlenmiÅŸtir.
  • Bu dönem tiyatro eserleri oynanmak için deÄŸil okunmak için yazılmıştır. (Bunun sebebi 1876’da ilan edilen Kanun-i Esasi’nin 1878 ‘de yürürlükten kalkması ve Sultan Abdülhamit’in baskıcı tutumunun egemen olduÄŸu İstibdat Dönemi’nin baÅŸlamasıdır. Zira bu dönemde birçok sanatçı yazılarından dolayı sürgün edilmiÅŸtir. )

 



Etiketler: , , , , ,
  1. 2 Baglantiveren(ler)

  2. Ağu 25, 2014: 11. Sınıf Türk Edebiyatı Konuları - edebiyat konuları |
  3. Ağu 25, 2014: Tanzimat Dönemi Edebiyatı - edebiyat konuları |

Yorumunu Ekle